donderdag 24 april 2008

Nederlands systeem van oppas-oma's onder druk

Het lukt steeds beter om beide ouders aan het werk te krijgen. Papa's en mama's krijgen volop financiële steun van de overheid en kiezen massaal voor kinderopvang. Wat wil de regering nog meer, zou je je kunnen afvragen.

De kinderopvangtoeslag staat echter alweer onder druk. Terwijl veel werkende ouders hun opvang zo goed en kwaad als het gaat op de rit hebben, wordt de geldkraan alweer gedeeltelijk dichtgedraaid. Oma krijgt (als eerste) niet meer betaald door de overheid, als het aan staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA, Onderwijs) ligt.

De overheid heeft – vermoedelijk als enige – het succes van gesubsidieerde betaalde oppas niet voorzien. De kosten voor kinderopvang blijken 470 miljoen euro hoger uit te vallen dan begroot. De pijn zit hem vooral in die gastouderopvang: de kosten daarvan verdubbelden.

Het is dus een succes, die thuisopvang. Ouders vinden het prettig dat hun kind naar een huiselijke, kleine opvang gaat. Gastouders vangen naast hun eventuele eigen kinderen ook de kroost van anderen op. En dat mogen ook oma's zijn die één of een paar dagen per week hun kleinkinderen passen.

Dijksma vindt dat de opvang door grootouders het minste bijdraagt aan het kabinetsstreven om meer ouderen te laten werken. Waar het verschil tussen oma als gastouder of een vreemde oppas zit, is niet duidelijk.

Gastouderopvang is een uitkomst voor ouders die onregelmatig werken. En wat wil een werkgever liever dan een flexibele arbeidskracht? Iemand die in deeltijd werkt, maar best een keer op een andere dag kan komen. Bij kindervangcentra vangt de ouder dan veelal bot. Die zijn jaren of minstens maanden van te voren volgeboekt. Het succes van de gastouderopvang is dus niet vreemd. Het zou met haar kleinschaligheid het toonbeeld kunnen zijn van praktische, doelgerichte opvang die de maatschappij ondersteunt. De inzet van oma als betaalde oppas past daar prima bij.

Als de overheid nu concludeert dat omwille van het succes het mes in de beloning van oppas-oma's moet, helpt ze haar eigen beleid om ook moeders aan het werk te krijgen vakkundig om zeep.

Het is niet eerlijk om gezinnen die zelf een (eenvoudige) oplossing vinden voor hun oppasprobleem te korten, terwijl (dure) kinderopvangcentra wel gesubsidieerd worden. Neem daarbij de strengere eisen voor gastouders die begin dit jaar zijn afgesproken en het is duidelijk dat kleinschalige opvang ontmoedigd wordt.

Je moet er vanuit kunnen gaan dat nagenoeg alle gastouders een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben, ze werken immers met (vaak kleine) kinderen. Het is de taak van gastouderbureaus om het kaf daarin van het koren te scheiden. Het convenant is dus een goede zet, ware het niet dat de stapel nieuwe regels voor gastouders een niet te voorspellen groep zal afschrikken.

Die groep kiest of weer voor het 'zwarte' circuit, waar geen controle is, of stopt helemaal, waardoor de ouder met zijn kind weer op de wachtlijst bij de crèche moet. De voorgenomen bezuinigingen van Dijksma leiden tot hetzelfde scenario. Opa en oma moeten als het aan haar ligt 'gewoon' weer gratis gaan oppassen. Misschien gokt de regering er op dat grootouders dit pikken.

Als dat niet zo is, omdat de ouderen de verdiensten gewoon nodig hebben, dan moeten ouders de volle mep betalen of noodgedwongen naar een wel door de overheid goedgekeurde en gesubsidieerde kinderopvang.

Zo pomp je het geld van de gastouders weer terug naar de – nu al overvolle – crèches. Wat de overheid doet als ook die kosten de pan uit rijzen wegens het succes, is voorspelbaar. Dan zijn we terug bij af en wordt kinderopvang voor de ouders weer een kostbare zaak, waarbij de keuzevrijheid voor de vorm beperkt is.

Het is niet moeilijk om te voorspellen of veel ouders dan terug gaan naar het vertrouwde een- of anderhalfverdienersmodel. Dat zou een gemiste kans zijn, zeker nu gezinnen met twee werkende ouders, die daar allebei zelf voor kunnen kiezen – steeds normaler worden.

BRON : ED.nl - Opiniestuk door Fleur Besters. 19/04/2008

Meer info voor grootouders : www.grootouders.be

Geen opmerkingen: